Τιβέριος Β’

Χρυσός σόλιδος με τη μορφή του Τιβέριου Β’.
Ο αυτοκράτορας Φλάβιος Τιβέριος Κωνσταντίνος φόρεσε την Πορφύρα από το 574 μέχρι το 582.
Γεννημένος στη Θράκη o Tιβέριος διορίστηκε στο αξίωμα του "Νοταρίου" όπου λίγο μετά το 552 συστήθηκε από τον Πατριάρχη Ευτύχιο στον μελλοντικό αυτοκράτορα Ιουστίνο Β’, με τον οποίον έγιναν στενοί φίλοι. Ήταν αξιωματικός και είχε πολεμήσει εναντίον των Λομβαρδών στην Ιταλική Χερσόνησο. Υπό την προστασία του Ιουστίνου ο Τιβέριος προήχθη στην θέση του "Κόμη των εξκουβιτόρων", που διατήρησε από το 565 ως το 574, ενώ ευνόησε την άνοδο στην εξουσία του Ιουστίνου. Παραβρέθηκε κατά την Αυτοκρατορική ενθρόνιση του Ιουστίνου στις 14 Νοεμβρίου του 565 και παρακολούθησε επίσης την ορκωμοσία του αυτοκράτορα ως Ύπατου την 1 Ιανουαρίου του 566.
Το αυτοκρατορικό ζεύγος (Ιουστίνος-Σοφία) δεν είχε απογόνους και ο Ιουστίνος, που βυθιζόταν στην τρέλα, τον αναγόρευσε καίσαρα στις 6 Δεκεμβρίου 574. Για τέσσερα χρόνια ο Τιβέριος ασκεί ήδη στην πράξη την εξουσία ως συν-αυτοκράτορας, έστω και αν είχε να αντιμετωπίσει τη φιλοδοξία της Σοφίας και την ισχυρή προσωπικότητά της. Μετά τον θάνατο του προκατόχου του στέφθηκε και επίσημα Αύγουστος. Η Σοφία -η σύζυγος του Ιουστίνου- ήθελε να τον παντρευτεί για να διατηρήσει τη δύναμή της αλλά εκείνος όντας παντρεμένος ήδη, αρνήθηκε. Η Σοφία τότε προσπάθησε να τον ανατρέψει, χωρίς επιτυχία.
Ο Τιβέριος ήταν άνθρωπος πράος και γενναιόδωρος απέναντι και στους στρατιώτες και στους υπηκόους του. Ένας καλός άνθρωπος που δεν θέλησε να βαρύνει με φόρους το λαό και ανέστειλε διώξεις και τιμωρίες. Επίσης σταμάτησε τις διώξεις εναντίον των Μονοφυσιτών. Δεν ήταν πολύ πετυχημένος στο στρατιωτικό ούτε στον οικονομικό τομέα, αλλά ήταν μια περίοδος δικαιοσύνης και ηρεμίας.
Έλαβε μέτρα εκδημοκρατισμού απέναντι σε αυταρχικά μέτρα του Ιουστίνου. Επανέφερε εξουσίες και προνόμια των Δήμων (Πράσινων και Βένετων) που είχαν αφαιρεθεί μετά τις ταραχές του 532 από τον Ιουστινιανό Α’ (Στάση του Νίκα). Έλαβε σημαντικά μέτρα ενίσχυσης του ρωμαϊκού Στρατού, και ο μάγιστρος (και κατόπιν διάδοχός του) Μαυρίκιος πέτυχε σημαντικές νίκες κατά των Περσών στην Ανατολή, καθώς ο μεθοριακός πόλεμος μαζί τους μαινόταν από το 572 στην Αρμενία και τη Μεσοποταμία.
Στο μέτωπο της Βαλκανικής ο Τιβέριος είχε να αντιμετωπίσει τους Σλάβους (ή Σκλαβηνούς) οι οποίοι επιχειρούσαν μεγάλες, επιδρομές στην περιοχή της Θράκης (578).
Έτσι με τη βοήθεια των Αβάρων κατόρθωσε να νικήσει τους Σλάβους (578). Το 580 οι Άβαροι παραβιάζοντας τη συνθήκη που είχαν συνομολογήσει με τους βυζαντινούς (το 574) επιτέθηκαν εναντίον του Σιρμίου το οποίο κατέλαβαν μετά από τρία χρόνια πολιορκία (579-582). Έπειτα κατέλαβαν την Σιγγιδόνα (Βελιγράδι) και το Βιμινάκιο. Εν τω μεταξύ οι Λογγοβάρδοι εξακολουθούσαν να προχωρούν ολοένα και νοτιότερα. Ο Τιβέριος ανταποκρινόμενος σε αίτηση της συγκλήτου της Ρώμης για αποστολή βοήθειας, έστειλε χρήματα για να εξαγοραστούν ορισμένοι ισχυροί Λογγοβάρδοι.
Έτσι λοιπόν τη μικρή περίοδο που πρόλαβε να κυβερνήσει ο Τιβέριος Β’ έδειξε σημάδια ικανού, ευέλικτου και αποφασισμένου Αυτοκράτορα.
Στα Βαλκάνια υιοθετεί την ίδια ρεαλιστική πολιτική του προκατόχου του Ιουστίνου Β’, εξαγοράζοντας τους Αβάρους με ετήσια εισφορά 80.000 σολίδων και εξασφαλίζοντας την επέμβασή τους εναντίον των Σκλαβηνών το 578. Οι Σκλαβηνοί είχαν, κατά πάσα πιθανότητα, πραγματοποιήσει το 571 και το 578 εισβολές νοτίως του Δούναβη, για τις οποίες δεν κάνουν λόγο τα κείμενα αλλά τις οποίες μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα και κυρίως σειρά περιπτώσεων παράχωσης νομισμάτων. Λίγα χρόνια αργότερα οι επιθέσεις ξαναρχίζουν. Μετά από πολιορκία τριών χρόνων, οι Άβαροι επιτυγχάνουν την παράδοση του Σιρμίου, που ήλεγχε τη γέφυρα επί του ποταμού Σάβου και αποτελούσε κλειδί εισόδου στα Βαλκάνια, ενώ νέο κύμα Σλάβων εισχωρεί μέχρι το νότιο τμήμα της Ελλάδας (πιθανόν της Πελοποννήσου) χωρίς ωστόσο να εγκατασταθεί εκεί. Οι θησαυροί των νομισμάτων επιβεβαιώνουν τη μαρτυρία του Ιωάννη της Εφέσου, κατά τον οποίο "τρία χρόνια μετά το θάνατο του Ιουστίνου Β’ επί της βασιλείας του νικηφόρου Τιβερίου (το 581), το καταραμένο έθνος των Σλάβων... διέτρεξε όλη την Ελλάδα, την επαρχία της Θεσσαλίας και τη Θράκη, ερήμωσε πολλές πόλεις και ιδιοκτησίες... Αυτό διήρκεσε τέσσερα χρόνια... Οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν εκεί και εξαπλώθηκαν σύμφωνα με τη θεία θέληση... και σήμερα ακόμη (το 584) είναι εγκατεστημένοι στις ρωμαϊκές επαρχίες... σκοτώνοντας, αρπάζοντας το χρυσό, το ασήμι, τα κοπάδια των αλόγων".
Αρρώστησε σοβαρά, σχεδόν ετοιμοθάνατος, κατά τα φαινόμενα έχοντας φάει κάποια πλημμελώς μαγειρεμένα, ή ενδεχομένως σκόπιμα δηλητηριασμένα από τη Σοφία, τρόφιμα.
Στην κατάσταση αυτή ο Τιβέριος όρισε αρχικά δύο διαδόχους, που καθένας τους παντρεύτηκε μια από τις κόρες του - ο Μαυρίκιος αρραβωνιάστηκε την Κωνσταντίνα, ενώ ο Γερμανός, εξ αίματος συγγενής του μεγάλου αυτοκράτορα Ιουστινιανού, παντρεύτηκε τη Χαριτώ. Φαίνεται ότι σχεδίαζε να διαιρέσει την αυτοκρατορία σε δύο μέρη, με το Μαυρίκιο να παίρνει τις ανατολικές επαρχίες και το Γερμανό τις δυτικές. Το σχέδιο αυτό δεν υλοποιήθηκε ποτέ και στις 13 Αυγούστου 582 προήγαγε το Μαυρίκιο στο αξίωμα του Αυγούστου. Ο Τιβέριος πέθανε την επόμενη μέρα, 14 Αυγούστου 582, και τα τελευταία του λόγια ήταν προς το διάδοχό του:

“Η κυριαρχία μου ας παραδοθεί σε σένα με αυτό το κορίτσι. Να είσαι ευτυχισμένος στη χρήση της, έχοντας πάντα κατά νου να αγαπάς την ισότητα και τη δικαιοσύνη”.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου