●10 Ιανουαρίου: Αγίου Μαρκιανού, πρεσβυτέρου και Οικονόμου της Μεγάλης Εκκλησίας.

Ἀπῆρεν ἔνθεν πρὸς πόλου μέγα κλέος,

Ὁ Μαρκιανός, οὗ κλέος κἂν γῇ μέγα.

Ο Άγιος Μαρκιανός έζησε κατά την εποχή της βασιλείας του Μαρκιανού και της Πουλχερίας, και επί Λέοντος του Θρακός, δηλαδή περί το 450-474. Οι πρόγονοί του κατάγονταν από την Ρώμη και είχαν μετοικήσει στην Κωνσταντινούπολη. Ο Άγιος αρχικά είχε προσχωρήσει στην αίρεση των Ναυατιανών και, αφού μετανόησε, επέστρεψε στην πατρώα ευσέβεια και δαπάνησε την περιουσία του στην ανοικοδόμηση και επισκευή ναών.

Ο Άγιος έκτισε το ναό της Αγίας Ειρήνης, προς το μέρος της θάλασσας (Κεράτιος κόλπος) και ένα μικρό παρεκκλήσιο του ναού αυτού αφιέρωσε στον Άγιο Ισίδωρο. Επίσης ανήγειρε και το μεγαλοπρεπή ναό της Αγίας Μάρτυρος Αναστασίας, στις στοές του Δομνίνου, που εγκαινίασε ο Πατριάρχης Γεννάδιος, και βρισκόταν κοντά στον μικρότερο που υπήρχε και τον οποίο δόξασε ο Γρηγόριος ο Θεολόγος με τους περίφημους λόγους του. Τον ναό της Αγίας Αναστασίας ο Άγιος Μαρκιανός τον διέσωσε από τον μεγάλο εμπρησμό. Πραγματικά, ενώ η φωτιά είχε καταφάει όλα τα γύρω κτίσματα, ο Άγιος ανέβηκε στην οροφή του ναού, στάθηκε όρθιος, ύψωσε τα χέρια του προς τον ουρανό και παρακάλεσε το Θεό για την σωτηρία του Ναού. Η προσευχή του εισακούσθηκε και η φωτιά έσβησε. Με πρωτοβουλία του κτίσθηκε και ο ναός του Αγίου Στρατονίκου.

Ο Άγιος καταρτισμένος στα Ιερά γράμματα, διακρίθηκε ως πρεσβύτερος και οικονόμος του ναού της Αγιά Σοφιάς. Η αγάπη του προς τους πάσχοντες και τους πτωχούς ήταν μεγάλη και εξαιρετική.

Γι' αυτή του λοιπόν την ευλάβεια, για την πολλή φιλανθρωπία και ελεημοσύνη του και την ευσεβή χρησιμοποίηση της παιδείας του, η Εκκλησία τον κατάταξε μεταξύ των Αγίων της.

Η Σύναξη του Αγίου Μαρκιανού ετελείτο στο Προφητείο του Βαπτιστού Ιωάννου, κοντά στην Κινστέρνα, δηλαδή δεξαμενή, της Μωκησίας «εν τοις Δανιήλ» που ήταν κοντά στο ναό του Αγίου Μωκίου.

*Διαβάζουμε από το βιβλίο, «Χαρίσματα και Χαρισματούχοι», τ. Γ’, εκδόσεις Ι. Μονής Παρακλήτου, Ωρωπού Αττικής:

Ο άγιος πρεσβύτερος της Κωνσταντινούπολης Μαρκιανός στολιζόταν με πολλές αρετές, ιδιαίτερα με την ακτημοσύνη και την ελεημοσύνη. Παράδοξος συνδυασμός! Ενώ ήταν ακτήμων, ελεούσε!...

Καθώς στεκόταν πολύ ψηλότερα από κάθε γήινο αγαθό, ο άγιος Μαρκιανός δεν απέκτησε ποτέ πράγμα δικό του, που να έχει κάποια αξία, ούτε δεύτερο ένδυμα! Όταν οι γνωστοί του, του χάριζαν κάτι, το έδινε παρευθύς στον πρώτο φτωχό που θα συναντούσε στο δρόμο του.

Την ημέρα των εγκαινίων του ναού της αγίας Αναστασίας, έφυγε ξημερώματα από τη φτωχή καμαρούλα του, για να ετοιμάσει το άγιο βήμα. θα ερχόταν ο Πατριάρχης με πολλούς αρχιερείς! θα ερχόταν και ο αυτοκράτωρ με όλους τους άρχοντες!

Όταν έφθασε στο μεγαλοπρεπέστατο ναό, που ο ίδιος με την απαράμιλλη δραστηριότητά του είχε ανακαινίσει, τον πλησίασε ένας δυστυχισμένος άνθρωπος, γυμνός και μελανιασμένος από το κρύο. Έδειχνε να υποφέρει πολύ. Άπλωσε διστακτικά το χέρι να του γυρέψει ελεημοσύνη. Ο άγιος Μαρκιανός έψαξε στις τσέπες του. Αλλά, συνηθισμένο πράγμα σ' αυτόν, δε βρήκε καθόλου χρήματα. Έπρεπε όμως να δώσει κάτι σ' εκείνον τον δυστυχή. Του ράγισε την καρδιά η γύμνια του, το τρεμούλιασμά του.

Ο φιλάνθρωπος ιερέας πήρε την απόφασή του. Θα του έδινε τα δικά του ρούχα! Δεύτερα δεν είχε, αλλά αυτό δεν πείραζε. Τώρα θα φορούσε τα ιερατικά του, αφού θα έπαιρνε μέρος στη Θεία Λειτουργία. Πήγε λοιπόν στο σκευοφυλάκιο, φόρεσε τα άμφιά του και όλα του τα ρούχα τα έδωσε στο φτωχό. Εκείνος έμεινε με το στόμα ανοικτό μπροστά σε τόση καλοσύνη!

Ήρθαν στο μεταξύ και οι άλλοι κληρικοί με τον Πατριάρχη και άρχισε ή Θεία Λειτουργία. Μα κάτι παράδοξο συνέβαινε εκείνη τη μέρα. Τα βλέμματα του εκκλησιάσματος από τον αυτοκράτορα μέχρι τον τελευταίο πιστό, είχαν καρφωθεί πάνω στον Μαρκιανό. Το ίδιο και των κληρικών μέσα στο Ιερό. Δυο μάλιστα από αυτούς είχαν αρχίσει να σιγοψιθυρίζουν τις επικρίσεις τους.

- Πού βρήκε άραγε τη χρυσοΰφαντη στολή; Αυτός δεν έχει ποτέ του χρήματα. Έτσι τουλάχιστον έδειχνε...

- Κοίταξε και με διαμάντια κεντημένη! Έ, αυτό πια καταντά σκάνδαλο.

Όταν στο τέλος της Θείας Λειτουργίας βγήκε με το Άγιο Ποτήριο να κοινωνήσει τον κόσμο, ένας ψίθυρος θαυμασμού ακούστηκε απ' όλα τα χείλη. Ο ναός άστραψε από το φεγγοβόλημα των αμφίων του.

Ένας ανώτερος κληρικός πλησίασε τότε τον Πατριάρχη με φανερή αγανάκτηση και του είπε:

- Δεν πρέπει ή αγιοσύνη σου, δέσποτα, να παραλείψει να συστήσει κάποια μετριότητα σ' αυτόν τον άσημο κληρικό. Τέτοια στολή ταιριάζει μόνο στο Βασιλιά.

Ο αγαθός Πατριάρχης άρχισε να στενοχωριέται με τις διαμαρτυρίες του ιερατείου του. Είχε φυσικά κι ό ίδιος απορήσει με την πρωτοφανή πολυτέλεια των αμφίων που φόρεσε - έτσι τουλάχιστον νόμιζε - για την πανήγυρη ό άγιος Μαρκιανός. Τον γνώριζε όμως πολύ καλά και γι' αυτό δεν μπορούσε να τον χαρακτηρίσει ματαιόδοξο. Ωστόσο αποφάσισε να του πει κάτι. Μετά την απόλυση τον κάλεσε στο σκευοφυλάκιο.

- Που βρήκες τη στολή αυτή, Μαρκιανέ; Θα έλεγε κανείς πώς πήρες την απόφαση να συναγωνιστείς σε πολυτέλεια τον αυτοκράτορα! Ο ιερέας πρέπει να είναι μέτριος στην εμφάνισή του, για να μη σκανδαλίζει το λαό και μάλιστα τις φτωχότερες τάξεις.

Εκείνος έριξε πρώτα ένα φευγαλέο βλέμμα στα φτωχικά λινά του άμφια, τα μοναδικά που είχε για να ιερουργεί. Έπειτα κοίταξε με απορία τον Πατριάρχη.

- Για ποια στολή ομιλεί ή αγιοσύνη σου, δέσποτα; Αν πρόκειται γι' αυτή που φορώ, είναι ή ίδια που πήρα από τα χέρια σου, όταν πριν από είκοσι πέντε χρόνια με χειροτόνησες πρεσβύτερο!

Ο Πατριάρχης συνοφρυώθηκε. Έ, ήταν πάρα πολύ να προσπαθεί να τον ξεγελάσει μπροστά στα μάτια του.

- Κι αυτή εδώ; του φώναξε, παίρνοντας στα χέρια του το φελόνι.

Τότε όμως παρατήρησε πώς κάτω από τα άμφιά του ήταν γυμνός, κι εκείνη η πολύτιμη στολή, που είχε προκαλέσει τόσο θαυμασμό και θόρυβο, δεν ήταν άλλη από τη συνηθισμένη, με την οποία τόσα χρόνια τώρα τον έβλεπε να λειτουργεί.

- Ποιος σε γύμνωσε, Μαρκιανέ; ρώτησε έκπληκτος ο Πατριάρχης.

Ο άγιος πήρε τότε στα χέρια του το Ευαγγέλιο, που μόλις προ ολίγου είχε τοποθετήσει στη θήκη του και το έδειξε στον αρχιερέα.

- Αυτό με γύμνωσε, άγιε δέσποτα! Κατασυγκινημένος ο Πατριάρχης τον έσφιξε στην αγκαλιά του και φιλώντας τον πατρικά του είπε:

- Ω, αν όλοι οι ιερείς σού έμοιαζαν, δε θα είχαμε ανάγκη από ιεροκήρυκες, θα κήρυττε το φωτεινό τους παράδειγμα!