●26 Ιανουαρίου: Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου.

Αριστερά: Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, από ψηφιδωτό του 11ου αι. που βρίσκεται στη Νέα Μονή Χίου.

Δεξιά: Βυζαντινή μικρογραφία που απεικονίζει τη Μονή Στουδίου στην Προποντίδα, από το Μηνολόγιο του Βασιλείου Β’.

Κατά την ημέρα αυτή η Εκκλησία μας εορτάζει την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου (τιμάται 11 Νοεμβρίου) από τη νήσο Πρίγκηπο στη μονή Στουδίου, που έγινε κατά το έτος 844, επί Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Μεθοδίου Α’. Το ιερό λείψανο είχε διαφυλαχθεί σώο, ακέραιο και αδιάλυτο σε τέτοιο βαθμό, ώστε ούτε το δέρμα να μην πάθει την παραμικρή αλλοίωση.

Μαζί με το ιερό λείψανο του Οσίου Θεοδώρου μετακομίσθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το ιερό λείψανο του εξορισθέντος αδελφού του, Ιωσήφ του Θεσσαλονίκης (τιμάται 4 Ιουλίου). Και τα δύο ιερά σκηνώματα τα απέθεσαν δίπλα στη σωρό του μακαρίου Πλάτωνος, του ηγουμένου του Οσίου Θεοδώρου.

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 759 και ήταν μοναχός, συγγραφέας και μέγας υπερασπιστής των εικόνων. Αρχικά διετέλεσε ηγούμενος στη Μονή Σακκουδίωνος στην Προύσα, όπου διαδέχτηκε τον θείο του Πλάτωνα. Ο θείος του και η μητέρα του, που ονομαζόταν Θεοκτίστη του ενέπνευσαν την αγάπη του προς το μοναχικό βίο.

Ο Θεόδωρος προσπάθησε να ανυψώσει τον μοναχικό βίο, αλλά ενεπλάκη σε πολιτικές και εκκλησιαστικές έριδες με αποτέλεσμα να εξοριστεί τέσσερις φορές. Το 796 τιμωρήθηκε με ραβδισμό και εξορίστηκε για ένα έτος στη Θεσσαλονίκη από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Στ΄, διότι αντιτάχτηκε στον παράνομο (δεύτερο) γάμο του τελευταίου με τη συγγενή του Θεοδώρου, Θεοδότη, την οποία είχε θαλαμηπόλο, κριτικάροντας παράλληλα τον Πατριάρχη Ταράσιο, που είχε ανεχτεί το γάμο.

Το 797 εγκαταστάθηκε στη Μονή Στουδίου της Πόλης, την οποία ανέδειξε σε κυψέλη κοινωνικής και πνευματικής δραστηριότητας, συγκροτώντας συνεργεία αντιγραφής ιερών χειρογράφων. Τότε απέκτησε το προσωνύμιο Στουδιτης. Το 809 εξορίστηκε πάλι από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Α΄, διότι στηλίτευσε ως αντικανονική την εκλογή ως Πατριάρχη του αυτοκρατορικού μυστικοσυμβούλου Νικηφόρου και αρνήθηκε να επικυρώσει την άρση του αφορισμού του ιερέα Ιωσήφ, ο οποίος είχε ευλογήσει τον παράνομο γάμο του Κωνσταντίνου Στ'.

Αργότερα εξορίστηκε για τρίτη φορά από τον αυτοκράτορα Λέοντα Ε΄ Αρμένιο, ως υπερασπιστής των εικόνων. Σε πείσμα του αυτοκράτορα τέλεσε επίσημη λιτανεία των εικόνων στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και συνέχισε να τις υπερασπίζεται με σθένος από τον τόπο της εξορίας του, παρά τους βασανισμούς που υπέστη. Εξορίστηκε για τέταρτη φορά από τον Μιχαήλ Β' Τραυλό και πέθανε εξόριστος το 826 σε ηλικία 67 ετών.

Ετάφη στην Πρίγκηπο, αλλά το 844 έγινε ανακομιδή των λειψάνων του στη Μονή Στουδίου. Υπήρξε υμνογράφος και συγγραφέας πολλών ασκητικών, θεολογικών και εκκλησιαστικών έργων, καθώς και επιστολών. Συνέθεσε μέρος του Τριωδίου με τον αδερφό του Ιωσήφ, αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Σώζονται πάνω από 500 επιστολές του, κυρίως κατά των εικονομάχων, που αποτελούν σπουδαία πηγή για τη βυζαντινή εποχή του 9ου αιώνα. Οι μοναστικοί κανόνες που θέσπισε στη Μονή Στουδίου σταδιακά επεκράτησαν σε όλες τις μονές της αυτοκρατορίας.

Η μνήμη του εορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου.