 |
Αριστερά: Η Αγία Θεοφανώ η βασίλισσα.
Δεξιά επάνω: Η Αγία Θεοφανώ η βασίλισσα σε μικρογραφία από το Μηνολόγιον
Βασιλείου Β’, Βατικανό (Biblioteca Apostolica Vaticana).
Δεξιά κάτω: Από τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Επί
τη μνήμη της Αγίας Θεοφανούς, τέλεση Θ. Λειτουργίας από τον Μητροπολίτη Μιλήτου
Απόστολο. Ο Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος, ασπάζεται το ιερό λείψανο της Αγίας
Θεοφανούς.
|
Η Αγία Θεοφανώ ήταν μια ευσεβέστατη και ενάρετη βασίλισσα, που εξυμνήθηκε πολύ από τους χρονογράφους της εποχής εκείνης, για την ευαγγελική της ζωή, τις ελεημοσύνες της και την άκρα ευσέβειά της.
Γεννήθηκε και έζησε στην Κωνσταντινούπολη το δεύτερο μισό του 9ου
αιώνα.
Κόρη του πατρίκιου Κωνσταντίνου Μαρτινάκιου, γεννήθηκε μετά από μακρά
περίοδο ατεκνίας των γονιών της, οι οποίοι προφανώς είχαν κάθε λόγο να
αποδώσουν την γέννησή της σε θαύμα. Ορφανή από μητέρα από την βρεφική ακόμη
ηλικία της, μεγάλωνε με προσήλωση στην προσευχή και τα ιερά γράμματα.
Η φήμη της ομορφιάς και της ωριμότητάς της διαδόθηκε στους ανώτερους
κύκλους της πρωτεύουσας, με συνέπεια αρκετοί γονείς να την ζητούν ως σύζυγο για
τους γιούς τους. Τελικά επελέγη ως σύζυγος για το Λέοντα, δευτερότοκο γιό του
αυτοκράτορα Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνα (867-886) και της Ευδοκίας Ιγγερίνας και
διάδοχο του θρόνου.
Ο βιογράφος της αγίας αναφέρει, ότι η επιλογή έγινε μέσα από την
διαδικασία των καλλιστείων γάμου, διαδικασία που για την έρευνα κινείται μεταξύ
πραγματικού γεγονότος και παράδοσης. Από την ζωή της ως βασιλικής συζύγου λίγα
μας είναι γνωστά: ότι απέκτησε μία θυγατέρα, την Ευδοκία, που πέθανε σε πολύ
μικρή ηλικία και ότι προτιμούσε να περνάει τον χρόνο της με προσευχή, αυστηρή
άσκηση και νηστεία και προσφέροντας αθόρυβα τη βοήθεια της στους φτωχούς και
κατατρεγμένους, παρά να απολαμβάνει τις τιμές και τη δόξα του αξιώματος και της
θέσης της. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως κάτω από την αυτοκρατορική πορφύρα,
κατάσαρκα, φορούσε τρίχινα ρούχα και πως οι θαλαμηπόλοι της έβρισκαν πάντοτε
ανέγγιχτη την πολυτελή κλίνη της, γιατί κοιμόταν σε αχυρένιο στρώμα, που έκρυβε
κάτω από αυτήν. Ήταν τόση η πίστη της,
που αξιώθηκε να θαυματουργήσει. Όταν εγκατέλειπε η ιατρική επιστήμη κάποιον
ασθενή διότι δεν μπορούσε να το θεραπεύσει, του επανέφερε την υγεία του η Αγία
με τη δύναμη της ψυχής της. Παρ' όλες τις πίκρες που δέχθηκε στη ζωή της η Αγία
Θεοφανώ υμνούσε τον Κύριο με μία άσβεστη φλόγα.
Η Αγία Θεοφανώ ίδρυσε τη Βασιλική Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή
της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας στην Χαλκιδική. Αυτή η σπουδαία Μονή
ιδρύθηκε το 888 από την Αυγούστα Θεοφανώ, επί Πατριαρχίας Φωτίου του Μεγάλου. Η
Θεοφανώ δώρησε στη Μονή Τίμιο Ξύλο, αλλά και την προίκα της, γι' αυτό μέχρι
σήμερα εκτάσεις της Μονής φέρουν το όνομα "Βασιλικά".
Πέθανε νέα και πολύ σύντομα τιμήθηκε ως αγία, εξαιτίας των πολυάριθμων
θαυμάτων που αναφέρθηκαν ότι τελέστηκαν με τη μεσιτεία της. Όταν πέθανε, ο
σύζυγός της, έκτισε ωραιότατο ναό, κοντά στο ναό των Αγίων Αποστόλων όπου
εναποτέθηκε το τίμιο λείψανό της. Αυτό μετακόμισε ο Πατριάρχης Γεννάδιος ο
Σχολάριος, στο ναό των Αγίων Αποστόλων και από εκεί αργότερα μεταφέρθηκε στο
Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, όπου σώζεται μέχρι σήμερα. Επίσης μέρος της
Κάρας της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους.
Ἀπολυτίκιον:
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Προελομένη τὰ οὐράνια πόθω, Θεοφανῶ τὴν βιοτὴν διεξῆλθες, ἀγγελικῶς ἐν
γῇ περιπολεύουσα ὅθεν κατηξίωσαι, οὐρανίων χαρίτων, σὺν Ἀγγέλων τόξεσι, καὶ Ἁγίων
χορείαις, παριστάμενη τῷ Παμβασιλεῖ ὂν ἐκδυσώπει, εὐρεὶν ἠμᾶς ἔλεος.
Κοντάκιον:
Ήχος δ'. Επεφάνη σήμερον.
Εορτήν σου σήμερον, την λαμπροτάτην, εκτελούντες κράζομεν, Θεοφανώ,
πανευσεβώς, τους σε υμνούντας διάσωσον, από παντοίων κινδύνων τους δούλους σου.
Ὁ Οἶκος:
Ο των απάντων Πλαστουργός, και βασιλεύς των όλων, το της ψυχής
ειλικρινές, της σης ω πανοσία, προγνούς πανσόφως, των φθαρτών, υψώσε σε,
λαμπρύνας σε των αρετών ακτίσιν, ώσπερ δέον νυν εν ουρανοίς αυτώ
συμβασιλεύουσαν, υμνούμεν σε κράζοντες μετά πόθου, διάσωσον από παντοίων
κινδύνων τους δούλους σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου